Resim1
Pantheon ön görünüş.
Pantheon kelime anlamıyla Yunanca, “Pan” tüm, “Theos” tanrı anlamına gelen “Pantheos”tan türetülmiştir.Adındanda anlaşıldığı gibi tüm tanrılara adanmış bir yapıdır.M.S. 118 – 128 yaşam tarzıyla çok tartışılan amatör bir mimar olan imparator Hadrianus tarafından yapılmıştır.Alınlığın hemen altında “M. AGRIPPA. L. F. COS. TERTIUM. FECIT’’ yani ‘“Marcus Agrippa, Lucius’un oğlu, üç dönem Konsül, bunu yaptı.” yazısı bulunmaktadır.(resim.1) Neden Agrippa yapıtı yazıldı diye akla soru geliyor tabi hemen,açıklayayım; Pantheon yapılmadan önce onun yerinde eski bir tapınak bulunuyordu Agrippa’nın yaptığı .Hadrinaus Pantheon’u zaten yıkık durumda olan tapınağın yerine yaptırdı,ama Hadrinaus büyük bir alçakgönüllülük sergileyerek bu yazıyı Pantheon’a yazdırmıştır.Pantheon toplu tapınma hizmetide vermiş; en üst düzeyde devlet ve yargı işlemleride burda görülmüştür.Bu yapı için Yunan usülü tapınaklarla,Roma buluşu kubbenin birleştiği hem geleneksel hem yenilikçi bir tapınak diyebiliriz.
Resim 2
Pantheon üssten görünüş.
Pantheon aslında devasa kubbesiyle ünlüdür.(resim.2)Kubbe biçim olarak ne kadar sade gözüksede ;oranlarının oluşturduğu denge göze çarpar.Bu devasa kubbe; aslında tüm tanrılara adanmışlığın simgesidir.
(resim.3) Pantheon üstteki açıklık.
Kubbenin tepesindeki ‘’oculus’’ denen açıklık ise güneşi temsil ediyor.
Tam 9 m genişliğinde olan bu açıklıkltan günün farklı saatlerinde gidip görmenizi tavsiye ederim,gökyüzünün içeriye düşürdüğü ışık ,sanki tiyatro sahnelerinde başrole düşürülen ışık gibi ama bu ışık hiç bitmiyor ve her daim yer değiştiriyor,enfes değil mi?
Resim 4
Rafaello Santi’nin mezarı.
İçerde bir çok ünlü kişinin mezarı bulunuyor fakat en ünlüsü ,ressam ve mimar olan Rafaello ‘nun mezarı.Turistlerin oldukça ilgisini çeken bir bölüm.
Pantheon kelimesi daha sonralarıda önemli kişilerin gömüldüğü yer olarakta kullanılmış.
Mimarisi:
Resim 5
Pantheon eski avlusu.
Yapının ilk yapıldığı zamanlarda 60/120’lik birön avluya sahipti.Avlunun iki yanındada üstü kapalı iki sütun dizesi bulunmaktaydı.
Resim 6
Fakat günümüzde bu var mı ? Yok. Yerine kafeler,restorantlar,barlar almış durumda.Oturup Pantheon manzarasında bir kahve içeyim derseniz,bu size pahalıya patlayabilir benden söylemesi.
Pantheon giriş.
Giriş sizi yanıltabilir zira kapıdan adım attığınızda tam olarak 43,30 m ‘lik bir kubbeyle karşılacaksınız ,tam o anda o ilahi gücü hissedeceksiniz. Bu mükemmel bir duygu.(resim.6). ve bunun bir benzeri yok Kubbe en büyük ve en eski kubbe olma özelliği taşıyor.O zamanın şartlarıyla nasıl böyle boyutlara ulaşılmış derseniz? İşte Romalı mühendislerin dehası.Kubbenin alt kısımlarında ağır bazalt kullanılırken, tepeye yaklaşıldığında gözenekli sünger taşı kullanılmış.Tabi sağlamlığını kubbeden gelen basıncı dağıtmak için yapılan oculus’a da borçlu.(resim.3)
Resim 7
Pantheon içerden bir görüntü.
Sütunlar korint nizamda düzenlenmiş.(Korint nizamı merak edenlere: http://www.solakkedi.com/mimarlik/roma/07.html)
Resim 8
İç mekanda da kubbede kaset diye adlandırılan girintiler bulunmaktadır .(resim.3)Eski zamanda altın yaldız kaplamaymış,tabiki günümüze kadar ulaşamamışlar!Ama tepeden gelen ışıkla yaldızların birleştiği anı bir hayal edin .. (resim.8)*Pantheon panoramik görüntü.
Kısaca bahsetmek gerekirse ;Pantheon benim vazgeçilmezim,her gittiğimde nefesimi kesen muhteşem bir yapı.Dıştaki o sıradan görünümü kapıdan adımınızın atar atmaz sanki kocaman bir kürede kayboluyorsunuz.Çok etkileyici.Eğer Roma’ya yolunuz düşerse ilk işiniz Pantheon’a gitmek olsun.
Yemliha Güngör
