Zemin Mekaniği Deneyleri
1. Atterberg Limitleri : Öncelikle ince taneli zeminlerin kıvam durumlarının sınırlarını belirler.
Likit Limit : Zeminlerin plastik halden likit hale geçtiği deney sonucunda, elde edilen su içeriği değeri olarak tanımlanabilir. Yüzde olarak ifade edilir (WL).
Plastik Limit : Zeminin plastik halden katı hale geçtiği deney sonucunda, elde edilen su içeriği değeridir. Yüzde olarak ifade edilir (WP).
Büzülme Limiti : Daha fazla su kaybının zeminin hacminde bir azalmaya neden olmadığı koşuldaki su içeriğidir. Yüzde olarak ifade edilir.
2.Konik Penetrometre İle Likit Limit Tayini
3. Zeminlerde Tane Boyu Dağılımı : Zemini oluşturan, boy ve şekil bakımından farklı olan tanelerin dağılış şekil ve miktarlarının belirlenmesi için yapılan işlemdir. Deney İki yöntemle gerçekleştirilir.
Elek Analizi : Çakıl ve kum boyutundaki iri sayılabilecek taneciklere uygulanır.
Hidrometri Analizi : Silt ve kil boyutundaki ince taneciklere uygulanır.
4.Zeminlerde Su İçeriğinin Tayini : Zeminin sınıflandırılması amacı ile laboratuvarda “Etüv Kurutma Yöntemi” ile zeminin su içeriğinin hesaplanmasına ilişkin bir deneydir. Yüzde olarak ifade edilir.
5.Zemin Tanelerinin Özgül Ağırlığının Tayini : Belirli bir sıcaklıktaki zemin tanelerinin havadaki ağırlığının, belirli bir sıcaklıktaki ve aynı hacimdeki saf suyun havadaki ağırlığına oranıdır.
6.Geçirimlilik (Permeabilite) Deneyi : Zeminlerin geçirgenlik katsayılarının belirlenmesine ilişkin bir deneydir. ( K=cm/sn) . İki yöntemle belirlenebilir:
Düşen Seviyeli Geçirgenlik : Orta ve az geçirimli olarak adlandırılan killi veya siltli zeminlerde uygulanır.
Sabit Seviyeli Geçirgenlik : Büyük geçirgenlik gösteren kumlu ya da çakıllı zeminlerde uygulanır.
7. Kohezyonlu Zeminlerde Tek Eksenli Basınç Dayanımı Deneyi : İnce taneli zeminlerin örselenmemiş ya da yoğurulmuş halde serbest basınç dayanımlarının bulunması ile ilgilidir. Basit tek eksenli sıkışma testinde silindirik bir zemin örneğinin yenilmesi anında,birim alana etkiyen yük olarak tanımlanır. (kgf = kPa)
8. Kohezyonlu Zeminlerde Üç Eksenli Basınç Dayanımı Deneyi
9. Zeminlerde Tek Eksenli Konsolidasyon Deneyi : Yanal deformasyonu önlenmiş olan suya doygun, disk biçiminde ve örselenmemiş bir zemin numunesinin alt ve üst yüzeyinden drenaj sağlanarak, düşey ve eksensel bir basınç altında konsolidasyon miktarı ve konsolidasyon hızının ölçümü esasına dayanan bir deneydir. (Konsolidasyon Katsayısı Cv = cm2/sn)
10. Zeminlerde Sıkıştırılma (Kompaksiyon) Deneyi : Zeminlerde “Kuru Birim Hacim Ağırlık” – “Su İçeriği” ilişkisinin kompaksiyon deneyi ile tayinine ilişkin bir deneydir. Sonuçta Max. Kuru Birim Hacim Ağırlığı (mg/m3) ile Optimum Su İçeriği (%) ile ifade edilir.
11. Zeminlerde Konsolidasyonlu Drenajlı Kesme Deneyi (Shear Test) : Zeminlerin direkt makaslama ile konsolidasyonlu drenajlı makaslama dayanımlarının tespiti yapılır. Bu deney bozulmamış veya yoğrulmuş tüm zemin malzemeler üzerinde uygulanabilir (kN/m2).
12.Kaliforniya Taşıma Oranı (CBR) Tayini
13.Laboratuvar Kanatlı Kesme Deneyi (Wane) : Kohezyonlu zeminlerin laboratuvarda kayma dayanımlarının saptanmasında kullanılır ( c = kN/m2).
Kürşat Aslantaş
